Ligjëratë ekskluzive e artistit gjerman Stephan Kaluza në Universitetin e Arteve në Tiranë

Sot në Universitetin e Arteve, në kuadër të Javës Kulturore Gjermane, nën kujdesin e Rektorit të UART, Prof. Dr. Erald Bakalli, u realizua në Lektoriumin e Fakultetit të Arteve të Bukura një Ligjëratë ekskluzive nga artisti gjerman Stephan Kaluza e titulluar: “Mekanizma të dëshirës krijuese”.

Në ligjëratën e tij të pasuar nga një intervistë, artist nga Düsseldorfi, me mbi 30 vite përvojë në tregun e artit dhe përvojën e tij si artist pjesë e koleksioneve dhe muzeve të njohura, hodhi dritë mbi disa pyetje esenciale si:

  • Çfarë sfondi teorik e filozofik e përcakton artin bashkëkohor?

  • Si ndërthuren përmbajtja dhe ekonomia në procesin e krijimit të kuptimeve dhe vlerave?

Në ligjëratë u trajtua një nga momentet më të rëndësishme në karrierën e një artisti, shitja e vepra dhe se si duhet të veprojnë artistët brenda këtij tregu. Vëmendja nuk u përqendrua vetëm te produktet e gatshme të tregut të artit, por edhe te mekanizmat e krijimtarisë të një tregu global që shtrihet nga Baseli në Londër e deri në Nju Jork.

Eventi i bë i mundur në sajë të bashkëpunimit midis Universitetit të Arteve dhe Ambasadës Federale Gjermane, në prezencë të Referentit për Shtypin dhe Kulturën Z. Jan Maibom, Konsullit të Nderit të Shqipërisë në Gjermani, Prof. Dr. Thomas Druyen si dhe stafi mbështetës i ambasadës.

Gjuha e aktivitetit ishte Gjermanisht, me përkthim në shqip, nga Alba Tahiri.

Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, emëron për herë të parë një “ministre” me inteligjencë artificiale në luftën kundër korrupsionit.

Edi Rama ka bërë një lëvizje që ka tërhequr vëmendjen e mediave ndërkombëtare: për herë të parë në Shqipëri është emëruar një ministre me inteligjencë artificiale. Qëllimi i këtij hapi është lufta kundër korrupsionit dhe përgatitja e vendit për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Rama shpjegon se kjo zgjidhje është menduar pasi “Diella nuk fle, nuk merr rrogë, nuk ka interesa private dhe as kushërinj”.
Për këtë zhvillim ka shkruar edhe një nga gazetat më prestigjioze gjermane, Frankfurter Allgemeine Zeitung, në një artikull të autorit Andreas Mihm. Për më shumë detaje, mund të lexoni artikullin e plotë të tij.

Burimi: 
https://zeitung.faz.net/data/461/reader/reader.html?#!preferred/0/package/461/pub/576/page/19/content/68914

 

Shkrimtari shqiptar Stefan Çapaliku prezanton kulturën jozyrtare të Shqipërisë – Konsulli i Nderit Prof. Dr. Thomas Druyen i ftuar në 16-in “Westbalkan-Salon”

Konsulli i Nderit i Republikës së Shqipërisë u ftua më 19 shtator 2025 në një aktivitet të veçantë kulturor në Berlin: 16-in “Westbalkan-Salon”, i organizuar nga International Club (ICAA) në bashkëpunim me Ministrinë e Jashtme të Gjermanisë.

Nën titullin “Nothing new on the other side of the fence – A sketch of Albanian unofficial culture”, shkrimtari i njohur shqiptar Stefan Çapaliku mbajti një ligjëratë shumë të vlerësuar mbi kulturën jozyrtare të Shqipërisë. Ai përshkroi një hark të gjerë historik: nga keqkuptimet e hershme të gjeografisë evropiane, te lindja e shtetit modern shqiptar, e deri te rrymat shpirtërore dhe artistike gjatë diktaturës komuniste.

Në foto: Ambasadorja e Shqipërisë në Gjermani, znj. Adia Sakiqi, shkrimtari Stefan Çapaliku (majtas), Honorarkonsulli i Shqipërisë në NRW, Prof. Dr. Thomas Druyen (djathtas).

Me shumë anekdota, Çapaliku tregoi se si letërsia dhe arti në Shqipëri, edhe në periudha me censurë të rreptë, gjetën mënyra për t’u zhvilluar përtej direktivave zyrtare. Ai foli për të ashtuquajturën “letërsi e sirtarit”, e shkruar fshehurazi dhe e zbuluar vetëm pas rënies së komunizmit, si dhe për veprat e autorëve në mërgim si Ernest Koliqi dhe Martin Camaj, të cilët shkruan në liri, por mbetën ngushtësisht të lidhur me atdheun e tyre.

Ligjërata e tij e bëri të qartë se kultura jozyrtare shqiptare nuk ishte vetëm një pasqyrë e rezistencës, por edhe një burim shprese dhe rigjallërimi krijues.

Saloni, i themeluar në vitin 2024, u ofron diplomatëve, krijuesve të artit dhe të interesuarve nga politika dhe ekonomia një platformë për shkëmbim dhe krijim rrjetesh në hapësirën e Ballkanit Perëndimor.

Për Konsullin e Nderit Prof. Dr. Thomas Druyen, pjesëmarrja ishte një mundësi e vlefshme për të forcuar kontaktet dhe për të thelluar dialogun kulturor midis Gjermanisë dhe Shqipërisë.

Me “Diellën” drejt së ardhmes? Shqipëria teston një eksperiment të guximshëm me një ministre inteligjence artificiale

Prof. Dr. Thomas Druyen, sociolog i njohur dhe Honorarkonsull i Republikës së Shqipërisë në NRW, në artikullin e tij ndan vlerësimin për përdorimin e parë në botë të një inteligjence artificiale si ministre në Shqipëri.

Më 11 shtator 2025, “Diella” – që në shqip do të thotë “Diell” – u emërua si ministre e parë me inteligjencë artificiale. Druyen thekson se kjo zgjidhje inovative, në një institucion tradicionalisht të ndikuar nga nepotizmi dhe korrupsioni, ka potencialin të sjellë 100% transparencë dhe vendimmarrje objektive.

Ai e sheh “Diellën” jo vetëm si një mjet teknik, por si një simbi­ozë mes dixhitalizimit modern dhe identitetit kulturor, pasi avatori është dizajnuar me veshje tradicionale shqiptare dhe me zërin e aktores Anila Bisha.

Megjithatë, Druyen vë në dukje edhe shqetësime të arsyeshme: Çfarë ndodh në rast defektesh? Si parandalohet diskriminimi nga algoritmet? Dhe kush mban përgjegjësi në rast gabimesh? Pavarësisht këtyre rreziqeve, ai thekson se “Diella” po shërben si katalizator për një reformë të thellë të administratës dhe mund ta vendosë Shqipërinë si pararojë të një demokracie të re dixhitale.

Sipas Druyenit, vendi po tregon guxim për inovacion dhe hap një perspektivë të re për më shumë afërsi me qytetarët, transparencë dhe luftë kundër korrupsionit. E ardhmja do të tregojë nëse ky eksperiment do të ketë sukses – por Prof. Dr. Thomas Druyen është i bindur se “Diella” është një shenjë e kohës dhe do të ndikojë në politikën e së ardhmes.

Burimi: Druyen, T. (15 shtator 2025). Vertrauen in Politik weg: Ein Balkan-Staat testet gewagtes Experiment als Lösung.  FOCUS Online.  https://www.focus.de/politik/ausland/vertrauen-in-politik-weg-ein-balkan-staat-testet-gewagtes-experiment-als-loesung_5cf529e6-e883-4ce5-bbd2-9243a318dd13.html

Edi Rama zyrtarisht i konfirmuar për mandatin e katërt si Kryeministër i Shqipërisë

Më 18 shtator 2025, parlamenti shqiptar konfirmoi zyrtarisht Edi Ramën si Kryeministër për mandatin e tij të katërt radhazi. Partia e tij socialiste fitoi në zgjedhjet parlamentare të majit 2025 me një shumicë absolute prej mbi 52% të votave. Në parlament, Rama mori 82 nga 140 vota, duke siguruar kështu në mënyrë ligjore mandatin e tij.

Rama është në detyrë që nga viti 2013 dhe gjatë dymbëdhjetë viteve të fundit ka ndikuar në mënyrë vendimtare në qeverisjen e Shqipërisë. Premtimi i tij elektoral, për ta çuar Shqipërinë në Bashkimin Evropian deri në vitin 2030, mbetet një objektiv qendror i politikës së tij. Pavarësisht sfidave dhe kritikave ndaj stilit të tij të qeverisjes, pozita e tij dominuese mbështetet fuqimisht nga rezultatet zgjedhore.

Ligji i ri për menaxhimin e integruar të mbetjeve në Shqipëri nxit mbrojtjen e mjedisit dhe shëndetin publik

Shqipëria ka miratuar së fundmi një ligj të rëndësishëm për menaxhimin e integruar të mbetjeve, i cili synon të përmirësojë mbrojtjen e mjedisit dhe shëndetin publik. Qëllimi i ligjit është ta bëjë më efikase dhe më të qëndrueshme menaxhimin e mbetjeve dhe, në veçanti, të luftojë ndotjen si dhe zjarret e shpeshta në venddepozitime ilegale.

Ligji parashikon krijimin e një operatori kombëtar që do të koordinojë menaxhimin e mbetjeve në nivel kombëtar. Për më tepër, do të promovohen masa për ndarjen e mbetjeve, kompostimin dhe riciklimin, me synim uljen e ndotjes së tokës, ujit dhe ajrit.

Gjermania dhe partnerë ndërkombëtarë po e mbështesin Shqipërinë në zbatimin e këtyre reformave përmes projekteve që nxisin gjithashtu pjesëmarrjen e qytetarëve dhe edukimin mjedisor. Rezultatet e para janë tashmë të dukshme në disa bashki, ku po rritet ndarja e mbetjeve dhe po ndërtohen impiante moderne për kompostim dhe riciklim.

Me këtë hap, Shqipëria afrohet më shumë me standardet e BE-së dhe jep një sinjal të rëndësishëm për zhvillim të qëndrueshëm dhe përmirësim të cilësisë së jetesës së qytetarëve të saj.

Përparimet e Shqipërisë në anëtarësimin në BE: Një sinjal pozitiv nga Brukseli

Më 16 shtator 2025, Thomas Byrne, ministri irlandez i Shtetit për Çështjet Evropiane dhe Mbrojtjen, përshëndeti përparimet e kënaqshme të Shqipërisë në procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Arsyeja ishte hapja zyrtare e të ashtuquajturit Klusteri 4 gjatë konferencës së gjashtë ndërqeveritare mes Shqipërisë dhe BE-së. Ky kluster përfshin fushat e politikës së transportit, energjisë, rrjeteve transevropiane si dhe mjedisit dhe ndryshimeve klimatike: tema kyçe për një zhvillim të qëndrueshëm dhe modern.

Ministri Byrne vlerësoi vendosmërinë e jashtëzakonshme të qeverisë shqiptare, të cilën e kishte përjetuar personalisht gjatë vizitës së tij në korrik. Ai theksoi se Irlanda mbështet në mënyrë aktive procesin e zgjerimit të BE-së dhe mezi pret t’i japë Shqipërisë një shtysë të mëtejshme gjatë presidencës irlandeze të BE-së vitin e ardhshëm.

Hapja e këtij klusteri të rëndësishëm shënon një gur themeli në rrugën ambicioze të Shqipërisë drejt integrimit të plotë në BE. Kjo dëshmon vullnetin e vendit për të zbatuar reforma ligjore dhe politike që përshtaten me standardet e larta të Unionit.

Megjithë përparimin e deritanishëm, mbeten sfida, veçanërisht në fushën e sundimit të ligjit dhe luftës kundër korrupsionit. Sidoqoftë, zhvillimet e fundit tregojnë se Shqipëria është në një rrugë të mirë dhe gëzon mbështetjen e BE-së dhe të disa shteteve anëtare.

Me këto hapa rritet shpresa që deri në vitin 2030 Shqipëria të bëhet një anëtare me të drejta të plota e Bashkimit Evropian, gjë që do të kishte rëndësi të madhe jo vetëm për vetë vendin, por edhe për të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor.

Burimi: 
https://www.gov.ie/en/department-of-foreign-affairs/press-releases/continued-progress-by-albania-towards-eu-accession-welcomed-by-minister-byrne/

Baleti prek zemra: “Hapat e shpresës” në Essen

Në Sinagogën e Essenit u mbajt një ceremoni prekëse përkujtimore me rastin e 80-vjetorit të çlirimit të Aushvicit. Mes rreth 200 të ftuarve ishin personalitete të njohura si kryebashkiaku Thomas Kufen, ministrja e shkencës Ina Brandes dhe drejtoresha e Sinagogës, Dr. Diana Matut. Veçanërisht prekëse ishte shfaqja e baletit nga Alexia Hila, një balerinë shqiptare, e cila së bashku me Milen prezantoi pjesën “Shpirtra të zhveshur”.

Të rinjtë talentuar magjepsën publikun me një vallëzim plot shprehje, që mishëronte brishtësinë dhe shpresën e njerëzve në kohë të errëta. Prania e Alexias në skenë u bë simbol i shkëmbimit kulturor mes Shqipërisë dhe Gjermanisë: një shenjë lidhjeje dhe miqësie që kapërcen kufijtë dhe brezat.

Eventi nderoi jo vetëm veprimet e guximshme të shqiptarëve, të cilët gjatë Luftës së Dytë Botërore mbrojtën refugjatët hebrenj, por theksoi gjithashtu rëndësinë e artit si një urë ndërmjet kulturave të ndryshme. Pjesëmarrja e studentëve dhe përfaqësuesve të besimeve të ndryshme, e organizuar nga Konsullata Shqiptare dhe Klubi Studentor IDEAL, e bëri këtë ditë një moment të veçantë mirëkuptimi dhe respekti.

 

Në lumin e fundit të egër të Evropës: Vjosa e Shqipërisë shpallet Park Kombëtar

Mes grykave me zhavorr të bardhë borë dhe rrjedhave ngjyrë smeraldi, Vjosa rrjedh e lirë – nga mali Pindos në Greqi deri në Adriatik. Ajo që për një kohë të gjatë ka qenë e kontestuar, tashmë është bërë realitet: përgjatë lumit dhe degëve të tij Drino, Bença dhe Shushica është krijuar një Park Kombëtar i gjerë. Në vend të digave, Shqipëria jep kështu një mesazh të fuqishëm për peizazhin e fundit të madh të lumit të egër në Evropë – dhe për një të ardhme ku biodiversiteti, luginat e gjalla dhe dinamika natyrore kanë përparësi. Ky hap u bë i mundur falë iniciativave lokale si EcoAlbania, organizatave ndërkombëtare të mbrojtjes së natyrës dhe këmbënguljes së gjatë të shoqërisë civile.

Vjosa është shtëpi për mbi një mijë specie, nga vidra e ujit deri te shpendi grabitqar i rrallë – shkabë egjiptiane.

Në të njëjtën kohë, rajoni ofron hapësirë për turizëm të butë: rafting në Përmet, shtigje shëtitjeje rreth Tepelenës, burimet termale të Benjës dhe thesaret kulturore si Gjirokastra.

Burimi: https://www.vjosanationalpark.al/

Projektet Solare Shqiptare 2025: Zhvillime të Reja në Energjinë Diellore

Republika e Shqipërisë po vazhdon rrugën e saj ambicioze drejt një furnizimi të qëndrueshëm me energji: Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë (MIE) ka miratuar së fundmi dy projekte të reja fotovoltaike me një kapacitet total prej 54 MW. Këto projekte pritet të hyjnë në funksion deri në vitin 2025 dhe përfaqësojnë një hap të rëndësishëm në strategjinë e Shqipërisë për të arritur prodhimin 100% nga burimet e rinovueshme deri në vitin 2030.

Dy centrale të reja diellore me një kapacitet total prej 54 MW

Projekti i parë do të realizohet nga kompania lokale Aurora PV1 Sh.p.k., e cila do të ndërtojë një impiant diellor prej 39 MW në Frakull të Madh, në qarkun e Fierit. Ndërsa projekti i dytë do të ndërtohet nga ARLIS SHPK, që planifikon një central diellor me kapacitet 15 MW në fshatin Gajde, në qarkun e Beratit. Të dy projektet tregojnë për angazhimin në rritje të kompanive vendase në fushën e energjisë së gjelbër.

Qeveria shqiptare e sheh energjinë diellore si teknologji kyçe

Qeveria shqiptare ka vendosur si objektiv arrijtjen e një kapaciteti të instaluar diellor prej 3 GW deri në vitin 2030. Ky synim është pjesë e një politike më të gjerë energjetike, e cila synon pavarësinë nga karburantet fosile, mbrojtjen e klimës dhe sigurinë në furnizimin me energji.

Për të arritur këtë objektiv, MIE vazhdon të planifikojë projekte të mëdha investimi: në maj u hap një thirrje për ndërtimin e një parku diellor me kapacitet 100 MW në rajonin e Lushnjës (qarku Fier). Për më tepër, Shqipëria ka siguruar një kredi prej 100 milionë eurosh nga Banka Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH) për një tjetër projekt diellor me kapacitet 200 MW në zonën e Karavastasë, i cili gjithashtu pritet të vihet në punë deri në fund të vitit 2024.

Shqipëria si Pioniere e Tranzicionit Energjetik në Rajon

Me një vizion të qartë dhe masa konkrete investimi, Shqipëria po pozicionohet si një lidere e tranzicionit energjetik në Ballkan. Miratimi i vazhdueshëm i impianteve të reja diellore, nxitja e investimeve private dhe publike, si dhe bashkëpunimet ndërkombëtare, tregojnë qartë se vendi po e merr seriozisht angazhimin për një të ardhme energjetike të qëndrueshme dhe ndjek një kurs të orientuar drejt së ardhmes.